Świadczenie wspierające to nowe wsparcie finansowe dla osób z niepełnosprawnościami, które ukończyły 18 lat. To świadczenie przysługuje niezależnie od dochodu oraz innych form pomocy, które dana osoba już otrzymuje.
Komu przysługuje świadczenie wspierające?
Podstawowe kryteria – wiek i niepełnosprawność
Świadczenie wspierające przysługuje osobom z niepełnosprawnościami, które ukończyły 18 lat. Oznacza to, że nie mogą się o nie ubiegać dzieci ani młodzież poniżej 18 roku życia. Wsparcie skierowane jest wyłącznie do dorosłych, którzy posiadają orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub inne równoważne.
Decyzja o poziomie potrzeby wsparcia – kluczowy warunek
Aby otrzymać świadczenie, nie wystarczy samo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Osoba zainteresowana musi uzyskać specjalną decyzję wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON), która określi poziom potrzeby wsparcia w skali punktowej. Świadczenie przysługuje tym, którzy uzyskali od 70 do 100 punktów w tej skali.
Przykładowe kwoty (na podstawie renty socjalnej w 2024 r.):
- 95 - 100 pkt wsparcia - 220 proc. renty socjalnej - ok. 4134 zł
- 90 - 94 pkt wsparcia - 180 proc. renty socjalnej - ok. 3383 zł
- 85 - 89 pkt wsparcia - 120 proc. renty socjalnej - ok. 2255 zł
- 80 - 84 pkt wsparcia - 80 proc. renty socjalnej - ok. 1504 zł
- 75 - 79 pkt wsparcia - 60 proc. renty socjalnej - ok. 1128 zł
- 70 - 74 pkt wsparcia - 40 proc. renty socjalnej - ok. 752 zł
Świadczenie wspierające nie przysługuje jeżeli osoba pobierająca świadczenie:
- została umieszczona w domu pomocy społecznej, w rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich;
- jest uprawniona za granicą do świadczenia o podobnym charakterze do świadczenia wspierającego
Czym jest poziom potrzeby wsparcia? Na co patrzy się przy ocenie potrzeby wsparcia?
1.Wiek osoby z niepełnosprawnością
Starsze osoby mogą potrzebować więcej pomocy niż młodsze – nawet jeśli mają podobne problemy zdrowotne.
2. Rodzaj niepełnosprawności
Liczy się, czy niepełnosprawność dotyczy ciała, umysłu, zmysłów (np. słuchu, wzroku) czy jest mieszana.
3. Samodzielność w codziennym życiu
Sprawdza się, czy osoba umie sama się ubrać, zjeść, zrobić zakupy, załatwić sprawy urzędowe, poruszać się po domu i poza nim. I czy potrzebuje przy tym pomocy.
4. Pomoc codzienna
Czy potrzebuje kogoś na stałe, na kilka godzin dziennie, czy tylko od czasu do czasu? Czy potrzebuje pomocy tylko fizycznej (np. przy ubieraniu), czy też przy podejmowaniu decyzji lub kontaktach z ludźmi?
5. Czy korzysta z pomocy innych osób
Czy ma opiekuna, asystenta osobistego albo czy pomaga jej rodzina.
6. Czy używa sprzętu wspomagającego
Np. wózka, protezy, aparatu słuchowego, specjalnego komputera. Czy bez tego sprzętu nie dawałaby sobie rady.
7. Inne ważne rzeczy
np. dostęp do pomocy w miejscu zamieszkania i indywidualne potrzeby.
Jak i gdzie złożyć wniosek?
WAŻNE! Najpierw trzeba uzyskać decyzję o poziomie potrzeby wsparcia od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Wniosek o wydanie decyzji można złożyć:
- Elektronicznie (Emp@tia),
- pocztą,
- osobiście
Dopiero po otrzymaniu decyzji można złożyć wniosek do ZUS.
Wniosek o świadczenie wspierające składa się wyłącznie elektronicznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przez:
- Platformę PUE ZUS,
- Portal Emp@tia,
- Bankowość elektroniczną.
Zmiany dla opiekunów
Od 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne przysługuje tylko opiekunom dzieci do 18 roku życia. Po ukończeniu 18 lat przez osobę z niepełnosprawnością, to ona sama może ubiegać się o świadczenie wspierające. Nowe przepisy gwarantują też ochronę praw nabytych dla osób, które pobierały świadczenia opiekuńcze przed zmianami.