„Nareszcie koniec!” – chciałabym wykrzyknąć, choć gdy piszę te słowa dopiero pierwszy śnieg spada za oknem, a świat powoli przechodzi w sen zimowy. Magazyny mają to do siebie, że nim trafią do rąk Czytelników, mijają dni gorączkowych przygotowań. W tym przypadku dni pełne pisania i składania tekstów przeplatane są planowaniem świątecznych potraw i ubieraniem choinki. Dziwny rok 2022 dobiega końca, a my pozwalamy sobie marzyć o lepszej przyszłości i szeptać życzenia spokojniejszego 2023. Bo za spokojem chyba nigdy jeszcze tak bardzo nie tęskniliśmy.

Idzie nowy rok. Znowu. Czym dla opiekunów będzie różnił się od poprzednich? Trudno uwierzyć, że miałby przynieść jakiś przełom. A może jednak? Podobno dużo zależy od nastawienia.

„Daj pracę, nie kasę” – transparent z takim napisem trzymała jedna z uczestniczek listopadowego protestu opiekunów osób z niepełnosprawnością. W tym krótkim postulacie streszcza się cała idea, która sprawiła, że opiekunowie – czyli w zdecydowanej większości mamy osób z różnymi niepełnosprawnościami – znów wyszli na ulicę.

– Największe korzyści z upodmiotowienia osób z niepełnosprawnością będą miały osoby pełnosprawne. Jako dzieci będą miały szansę dorastać w różnorodnym środowisku, a potem jako dorośli – funkcjonować w nim także w miejscu pracy. Zamiast więc zdobywać tę wiedzę na szkoleniach, będą mieć ją za darmo. Świat stawia teraz na różnorodność! – mówi w wywiadzie dr Monika Zima-Parjaszewska, tegoroczna zdobywczyni Nagrody Specjalnej im. Piotra Pawłowskiego w konkursie Prezydenta RP „Dla Dobra Wspólnego”.

- Jeśli za cel postawimy to, że osoba autystyczna ma rozwijać się i mieć w przyszłości dobre życie i czuć się częścią społeczeństwa, to nie sądzę, że możemy nazwać terapie behawioralne efektywnymi – mówi nam w wywiadzie prof. Jacqui Rodgers z Uniwersytetu w Newcastle.

Włączająca szkoła to włączające miejsca pracy i społeczeństwo, na którym skorzystają wszyscy, a przede wszystkim realizacja praw człowieka. Tak mówi nam w wywiadzie prof. Connie Kasari, psychiatra z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.

- Od mam osób z niepełnosprawnością oczekuje się często, że będą się poświęcać i cały czas mówi się tylko o ich dziecku. Dlatego tak ważne jest zobaczyć, że ta mama jest po prostu człowiekiem, że ma różne potrzeby, swoje życie – mówi w wywiadzie psycholożka i pisarka Dagna Ślepowrońska.

Osoby autystyczne nie potrzebują wiele – tylko akceptacji ich potrzeb i tego, by nie stosowano wobec nich przemocy i ich nie traumatyzowano. Dzięki temu będą mogły się rozwijać i wnosić swój wkład do społeczeństwa. Tak mówi w wywiadzie Maja Toudal, autystyczna psycholożka.

- Problemem nie są osoby autystyczne. Najważniejszym problemem są osoby neurotypowe, który je odrzucają, znęcają się nad nimi, drażnią je i robią im inne straszne rzeczy – mówi w wywiadzie prof. Tony Atwood, australijski psycholog kliniczny i badacz specjalizujący się w tematyce autyzmu. 

Jeśli chce się pomóc osobie z problemami zdrowia psychicznego, trzeba naprawić świat dookoła niej: rodzinę, relacje społeczne, ale też edukację i rynek pracy. Tak twierdzi Elín Ebba Ásmundsdóttir, islandzka badaczka, zwolenniczka humanistycznego podejścia do zdrowia psychicznego oraz kierowniczka centrum rehabilitacji i aktywności dla osób wykluczonych, działającego w Reykjaviku.

- Osoba w spektrum to nie tylko smutny chłopiec z niebieskim balonikiem – mówi nam w wywiadzie Dorota Kotas, autorka nagradzanej powieści pt. „Pustostany”. Wkrótce ukaże się jej nowa książka „Cukry”, która opowiada o byciu autystyczną kobietą.