RPO: brakuje miejsc w ŚDS dla osób z niepełnosprawnością psychiczną

Blisko 7 tys. miejsc brakuje w całej Polsce w środowiskowych domach samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o ujednolicenie modelu szacowania skali potrzeb środowiskowych domów samopomocy.

Szacuje się, że w Polsce jest ok. 37 tys. osób, które kwalifikują się do pomocy państwa w tej formie.  Jak wskazuje raport Najwyższej Izby Kontroli (NIK) w 2019 r. rozwój środowiskowych domów samopomocy jest wciąż niewystarczający, chociaż ich liczba wzrosła w ostatnich latach z 779 w 2016 r. do 809 w 2018 r. W 2018 r. w 8,5 proc. powiatów w Polsce, czyli w 32 powiatach, nie było ani jednego takiego domu.

Coraz więcej osób ma potrzebę, by skorzystać ze wsparcia takiej placówki – liczba ta wzrosła z 31 345 w 2016 r. do 33 716 w 2018 r.

Miejsca te są szansą dla osób z zaburzeniami psychicznymi czy niepełnosprawnością intelektualną na lepsze funkcjonowanie, a zajęcia, które są tam prowadzone zapobiegają izolacji tych osób. Przede wszystkim uczą one jednak jak funkcjonować na co dzień np. poprzez treningi samoobsługi czy treningi umiejętności społecznych. Ma to służyć ich społecznej integracji.

„Patrząc na system środowiskowego systemu wsparcia poprzez pryzmat celu, jakiemu ma służyć winien się on opierać na rzetelnej diagnozie problemu i być odpowiedzią na potrzeby osób, do których jest adresowany. Wydaje się więc zasadne dokonanie ogólnokrajowej analizy zarówno w aspekcie dostępności środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, jak i oszacowania skali potrzeb” – pisze RPO.

Rzecznik postuluje, aby resort rodziny wskazał ujednolicone katalogi źródeł danych, z których będą korzystali wojewodowie szacujący potrzeby w zakresie takiego wsparcia. RPO powołuje się także na Konwencję ONZ o prawach osób z niepełnosprawnością, która m.in. daje prawno tym osobom do życia w społeczności i do dokonywania wyborów na równi z innymi obywatelami.

RPO prosi minister rodziny o podjęcie stosownych działań prawodawczych.