Lider Dostępności 2018. Poznaliśmy laureatów!

Grupa Skanska (Grand Prix), Łódzka Kolej Aglomeracyjna, Green2Day, Centrum Handlowe Posnania, Gdański Teatr Szekspirowski, Europeum, EC1 Łódź, Skanska Residential Development Poland, a także prof. Marek Wysocki. To nagrodzeni w 3. edycji Konkursu Architektoniczno-Urbanistycznego „Lider Dostępności”, organizowanego przez Integrację i Towarzystwo Urbanistów Polskich pod honorowym patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który 9 maja w Pałacu Prezydenckim wręczył statuetki.

Lider Dostępności to Konkurs Architektoniczno-Urbanistyczny Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji i Towarzystwa Urbanistów Polskich, organizowany pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Celem konkursu jest promowanie projektowania uniwersalnego oraz najlepszych rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych w zakresie dostosowania budynków i przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnością.

Nie tylko świadczenia pieniężne

- Kwestia problemów dotykających osoby z niepełnosprawnościami pojawia się w naszej przestrzeni publicznej z bardzo dużą intensywnością – powiedział prezydent Andrzej Duda w przemówieniu przed wręczeniem statuetek. – Nie ma co ukrywać, wszyscy wiemy o odbywającym się w tej chwili w gmachu sejmu proteście rodziców młodych ludzi dotkniętych niepełnosprawnościami – dodał.

Podkreślił, że postulaty protestujących są zrozumiałe dla każdego, ale oprócz świadczeń pieniężnych potrzebne są także inne działania państwa – szczególnie w kwestii dostępności.

- Jeżeli chodzi o obowiązki państwa wobec osób z niepełnosprawnościami, przede wszystkim potrzebna jest polityka – mówił prezydent. – Polityka dotycząca likwidacji różnego rodzaju barier po to, aby umożliwić tym osobom normalne życie. To z jednej strony pomoc, którą można nazwać socjalną – to jest choćby pomoc gotówkowa. Ale to także działania nakierowane na to, by likwidować wszelkiego rodzaju bariery.

Państwo nowoczesne i cywilizowane

Andrzej Duda podkreślił, że temu właśnie służy konkurs Lider Dostępności. Zaznaczył też, że dostępność to tak naprawdę kwestia dotycząca wszystkich, ponieważ wszyscy na różnych etapach życia będą jej potrzebować – zarówno osoba starsza, rodzic z dzieckiem, ale także kontuzjowany sportowiec czy pasażer metra śpieszący się do pracy. Wszystkim więc powinno zależeć na tym, by polskie przestrzenie i budynki były w pełni dostępne.

- Jeżeli państwo jest nowoczesne i cywilizowane, tych barier jest jak najmniej – powiedział prezydent Duda.

Wskazał przy tym na Program Dostępność plus – inicjatywę rządu Mateusza Morawieckiego, która ma służyć likwidacji barier i zwiększeniu przestrzeni niezależności i osobistej wolności osób z niepełnosprawnością.

Działania, które wejdą w krew

Szerzej o programie mówił Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju.

- Naszym celem jest podniesienie poziomu życia wszystkich Polaków – podkreślił. – Przygotowaliśmy bardzo szeroki program, w ramach którego będziemy kierowali na inwestycje związane z dostępnością 23 miliardy złotych. Chcielibyśmy, żeby to były działania, które wejdą nam krew.

Minister zauważył, że w tej chwili tylko co dziesiąty budynek użyteczności publicznej jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami.

- To pokazuje, jak wiele musimy jeszcze zrobić – zauważył minister.

Dostępność nie może być punktowa

- Dobrze było trzy lata temu podjąć decyzję o stworzeniu Konkursu Lider Dostępności. Mamy pierwsze efekty: Program Dostępność plus – powiedział prezes Integracji Piotr Pawłowski. – Dostępność potrzebuje jeszcze wsparcia. Wszyscy potrzebujemy właściwego jej rozumienia. Dostępność jest nam wszystkim potrzebna do samodzielnego życia.

Prezes Integracji podkreślił, że dostępność nie może być punktowa. Pozbawione barier muszą być nie tylko przestrzenie miejskie, budynki, ale też transport – tak, by osoba z starsza czy z niepełnosprawnością mogła swobodnie się poruszać i być aktywna.

By dostępność nie była iluzoryczna

Temat dostępności jako procesu, który powinien obejmować wszystkie dziedziny życia, podjął prof. Piotr Lorens, przewodniczący Towarzystwa Urbanistów Polskich.

- Jeżeli dostępność ograniczymy tylko do jednego budynku czy środka transportu, to będzie ona iluzoryczna. Tymczasem nasze miasta będą tak dobre, jak dobre będzie najsłabsze rozwiązanie. W związku z tym ważne jest działanie w skali urbanistycznej – podkreślił prof. Lorens.

Według niego miasto, jako żywy, stale modyfikujący się organizm, będzie służyło wszystkim swoim mieszkańcom tylko wtedy, gdy na każdym etapie jego funkcjonowania będzie uwzględniona dostępność.

- Miasta przyszłości będą miastami dla różnych grup społecznych, nie tylko dla młodych i sprawnych – tłumaczył urbanista. – Projektujemy miasta nie dla siebie, nawet nie dla naszych dzieci, ale dla naszych wnuków.

Potrzebę kompleksowych rozwiązań w zakresie projektowania przestrzennego podkreślała również Jolanta Bosca, wiceprezes Zarządu „WSPÓLNIE – Fundacji LafargeHolcim”, która po raz trzeci była Partnerem Strategicznym konkursu.

- Konkurs Lider Dostępności odgrywa ważną rolę w budowaniu świadomości wśród włodarzy miast oraz wszystkich, którzy mają wpływ na niwelowanie barier architektonicznych: urbanistów, architektów i projektantów – powiedziała. – Aby było to możliwe, niezbędna jest odpowiednia edukacja na temat projektowania uniwersalnego. Ważne są także rozwiązania systemowe, którą zapewnią dostępność nie tylko budynków, ale także środków komunikacji.

Grand Prix i siedem nagród

Kapituła Konkursu „Lider Dostępności 2018” przyznała Grand Prix, siedem nagród i cztery wyróżnienia.

Podczas gali w Pałacu Prezydenckim 9 maja 2018 r. Prezydent RP Andrzej Duda wręczył nagrody w następujących kategoriach:

• Grand Prix – Grupa Skanska
• Architekt/urbanista – prof. Marek Wysocki
• Obiekt usługowy – Green2Day (Wrocław)
  • Wyróżnienia: Centrum Handlowe Posnania, Gdański Teatr Szekspirowski
• Sieć placówek – Łódzka Kolej Aglomeracyjna
• Obiekt zabytkowy – EUROPEUM – Ośrodek Kultury Europejskiej (Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie)
  • Wyróżnienie: EC1 Łódź – Miasto Kultury
• Obiekt mieszkalny – Skanska Residential Development Poland

Nagrody w kategoriach Samorząd i Przestrzeń publiczna zostaną wręczone podczas VI Kongresu Urbanistyki Polskiej, który odbędzie się 20-22 czerwca br. w Gdyni.

Grand Prix

Grupa SKANSKA

Nagrodę przyznano za filozofię firmy, w której kluczowym elementem jest człowiek i jego potrzeby, niezależnie od wieku lub stopnia sprawności. kapituła konkursu postanowiła docenić i wyróżnić kompleksowe działania grupy Skanska na polskim rynku, które przyczyniają się do budowania obiektów, w tym mieszkaniowych, i przestrzeni dostępnych, stanowiących wzór dla branży nieruchomości w Polsce.

Grupa Skanska w Polsce działa jako deweloper zielonych budynków biurowych (Skanska Property Poland), wysokiej jakości mieszkań (Skanska Residential Development) oraz generalny wykonawca inwestycji Skanska S.A. Swoją działalność koncentruje wokół siedmiu głównych miast Polski: Warszawy, Poznania, Łodzi, Krakowa, Wrocławia, Gdańska i Katowic. Tworzy budynki, osiedla mieszkaniowe, a nawet całe kwartały miast, zgodnie z filozofią kształtowania przestrzeni w zgodzie z potrzebami użytkowników, w tym mających ograniczone możliwości poruszania, różne rodzaje niepełnosprawności lub ograniczenia wynikające z podeszłego wieku i z dbałością o środowisko naturalne.

Innowacyjnym rozwiązaniem jest wprowadzenie na rynek dostępnych mieszkań już w podstawowym standardzie oraz łatwo adaptowalnych do zmieniających się potrzeb użytkowników. Wprowadzono szereg rozwiązań wpływających na komfort i dostępność dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się, m.in. obniżone włączniki świateł i domofony, niskoprogowe wyjścia na balkony itp. Wszystkie inwestycje Skanska w Polsce prowadzone są zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz projektowane zgodnie z ideą projektowania uniwersalnego, tj. zapewniając dostępność dla jak największej liczby użytkowników o ograniczonej możliwości poruszania się, m.in. rodziców z dziećmi, osób starszych, osób z niepełnosprawnością lub czasową niepełnosprawnością, osób z nieporęcznym bagażem i turystów.

Grupa Skanska jest liderem wprowadzania rozwiązań służących maksymalnej dostępności budowanych obiektów oraz chroniących środowisko naturalne. Dotyczy to nie tylko wyboru materiałów, ale także stosowania nowoczesnych technologii oraz stałego wdrażania innowacyjnych rozwiązań, które łączą dbałość o środowisko naturalne z wrażliwością na potrzeby wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnością.

Sieć placówek

Łódzka Kolej Aglomeracyjna

Za spójną i przemyślaną politykę zwiększania dostępności usług dla osób z niepełnosprawnością i osób o ograniczonej sprawności ruchowej.

Łódzka Kolej Aglomeracyjna od kilku lat konsekwentnie realizuje politykę zwiększania dostępności swoich usług dla osób z niepełnosprawnością i osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Jej podstawowym założeniem jest wprowadzenie ułatwień zapewniających możliwie pełny komfort podróży tej grupie pasażerów już od momentu planowania. Służy temu m.in.:

• dostępna strona internetowa z opcją połączenia z tłumaczem języka migowego
• dostępne Centrum Obsługi Pasażera na Dworcu Łódź Fabryczna
• kasy biletowe wyposażone w pętle indukcyjne
• dostęp do tłumacza migowego
• biletomaty na pokładzie każdego pociągu dostępne dla osób poruszających się na wózkach
• niskopodłogowe pociągi wyposażone w windy dla wózków
• odpowiednio przeszkolona obsługa konduktorska.

Centrum Obsługi Pasażera na Dworcu Łódź Fabryczna posiada certyfikat OBIEKT BEZ BARIER, przyznany przez Fundację Integracja. Centrum prowadzi działalność informacyjną oraz obsługę pasażerów korzystających zarówno z transportu kolejowego, jak i autobusowego.

Obiekt mieszkalny

Skanska Residential Development Poland

Kapituła Konkursu doceniła unikalne w skali kraju podejście dewelopera, który w swoich realizacjach uwzględnia potrzeby osób o ograniczonej możliwości poruszania się oraz osób z niepełnosprawnością. Innowacyjne jest wprowadzenie tych rozwiązań w mieszkaniach, a nie tylko w częściach ogólnodostępnych.

Oceniono dwa osiedla w Warszawie: częściowo już zamieszkałe osiedle Mickiewicza i będące w budowie Holm House. Będą to pierwsze w Polsce osiedla całkowicie pozbawione barier architektonicznych, a także dające możliwość łatwej adaptacji mieszkań do wymagań osób z niepełnosprawnością. We wszystkich mieszkaniach w standardzie okna mają klamki na wysokości 135 cm, włączniki światła i domofony umieszczono na wysokości 80-120 cm, zapewniono także większą przestrzeń manewrową w pomieszczeniach. Rozwiązania zastosowane w części wspólnej oraz wokół budynków umożliwiają osobom z niepełnosprawnością korzystanie z całej przestrzeni osiedla. Obecnie powstające budynki są budowane zgodnie z wytycznymi certyfikatu Obiekt bez barier, a całe osiedla także w zgodzie z certyfikatem środowiskowym BREEAM.

Architekt/urbanista

Prof. Marek Wysocki

Za wieloletnie działania na polu legislacyjnym i naukowym, które przyczyniają się do zmiany świadomości społecznej oraz upowszechniania standardów projektowania i budownictwa dostępnego, wprowadzanych przez polskie miasta.

Profesor Marek Wysocki jest autorem ponad 70 publikacji dotyczących projektowania dla wszystkich oraz audytorem dostępności obiektów i przestrzeni publicznych. Jest pionierem i niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie projektowania uniwersalnego w Polsce.

Pracę naukową (jest profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej) łączy z funkcją dyrektora Centrum Projektowania Uniwersalnego, które opracowuje i opiniuje standardy dostępności dla samorządów oraz innych instytucji i firm, upowszechnia również wiedzę na temat projektowania uniwersalnego. Od lat aktywnie działa na rzecz środowiska osób z niepełnosprawnością.

Profesor Wysocki konsekwentnie prowadzi działania na rzecz wdrożenia opracowanych w CPU Standardów Dostępności przestrzeni publicznych w samorządach lokalnych. Jest pierwszym w Polsce „Access Officer” powołanym na to stanowisko w 2014 roku przez samorząd Miasta Gdyni. Współpracuje z wieloma organizacjami pozarządowymi, jest ekspertem Grupy ON Inclusion 14-20 na rzecz wdrożenia koncepcji projektowania uniwersalnego w ramach programów unijnych (EFSI).

Za swoją działalność na rzecz poprawy jakości przestrzeni był wielokrotnie nagradzany, m.in. Medalem „Gdynia bez Barier” i Nagrodą im. doktora Macieja Lisa, przyznawaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich.

Obiekt usługowy

Green2Day (Wrocław)

Za przestrzeń biurową w sercu Wrocławia, która wyróżnia się zarówno wysokimi walorami estetycznymi, jak i pełnym dostosowaniem do potrzeb osób z niepełnosprawnością. kapituła konkursu doceniła również podjęcie przez dewelopera współpracy z urzędem miasta w celu przebudowy placu sąsiadującego z obiektem.

Od 2017 r. wszystkie nowe budynki biurowe (w tym Green2Day) Skanska są budowane jako obiekty w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnością, osób starszych oraz rodziców małych dzieci i osób nieposługujących się językiem polskim. Biurowiec został zaprojektowany i zrealizowany zgodnie z wytycznymi projektowania uniwersalnego.

W Green2Day zadbano o równy dostęp, elastyczność użytkowania, prostotę i intuicyjność korzystania z urządzeń w budynku, czytelną informację, minimalizowanie wysiłku fizycznego, odpowiednie paramenty i wielkości przestrzeni ułatwiających dostęp. Biurowiec wyróżnia konsekwencja w stosowaniu wytycznych projektowania uniwersalnego we wszystkich strefach. Przestrzenie dla najemców umożliwiają łatwą adaptację pomieszczeń do indywidualnych potrzeb, a wspólną strefę wejściową charakteryzuje m.in.:

• szerokie wejście do budynku
• bez progu ani różnicy wysokości,
• dzwonek przy wejściu dla osób z niepełnosprawnością,
• usytuowanie na poziomie parteru przychodni oraz restauracji,
• kontrastowy System Informacji Wizualnej,
• równomierne oświetlenie,
• siedziska w hallu oraz wokół budynku,
• oznakowanie przeszklonych powierzchni,
• zielone, dostępne dla wszystkich patio.

Zadbano również o to, by przyciski z kontrolą dostępu, do przywołania wind i w samych windach zamontowane zostały na odpowiedniej wysokości. W kabinach zamontowano poręcze, działa komunikacja głosowa, a przycisk oznaczający parter jest wyszczególniony, natomiast piętra są oznaczone brajlem.

Obiekt usługowy – wyróżnienie

Centrum Handlowe Posnania

Za ponadstandardowe rozwiązania uwzględniające potrzeby osób z niepełnosprawnością, wdrożone już na etapie projektowania Centrum.

Posnania jest miejscem przyjaznym i dostępnym dla wszystkich, które powstało zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Udogodnienia dla osób z niepełnosprawnością to m.in. asystent osoby niepełnosprawnej, który pomaga w poruszaniu się po obiekcie, znalezieniu potrzebnych rzeczy, noszeniu zakupów itp. oraz wypożyczalnia wózków dla osób z niepełnosprawnością. Jako pierwsze centrum handlowe w Poznaniu Posnania wprowadziła program szkoleniowy dla swoich pracowników „Pracownik z Klasą – obsługa klienta niepełnosprawnego”.

Zastosowano wiele rozwiązań przyjaznych dla osób z niepełnosprawnością, które były konsultowane z Fundacją Wózkowicze, Stowarzyszeniem Osób Niepełnosprawnych i Ich Rodzin „Amikus” i firmą Psarvard. Wszystkie alejki zostały zaprojektowane tak, aby osoby poruszające się na wózkach mogły swobodnie przemieszczać się po Posnanii. Do potrzeb osób z niepełnosprawnością dostosowano także meble w strefie Working Zone, a w toaletach zamontowano dodatkowe wieszaki i lustra. Przeprowadzone zostały również szkolenia dla psów przewodników dla osób niewidomych. W 2017 roku Centrum Handlowe Posnania włączyło się w światową akcję „Zaświeć się na niebiesko”, w której na znak solidarności z osobami z autyzmem cały obiekt został podświetlony.

Obiekt usługowy – wyróżnienie

Gdański Teatr Szekspirowski

Za konsekwentną politykę dostosowania budynku teatru do potrzeb wszystkich użytkowników oraz działania zmierzające do aktywizacji i integracji różnych grup społecznych poprzez zajęcia artystyczne.

Budynek Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego jest jak dotąd jedynym w Polsce teatrem w pełni dostępnym dla osób z niepełnosprawnością, zarówno w zakresie oferty teatralnej i edukacyjnej, jak i codziennego zwiedzania z przewodnikiem.

Większość wejść jest dostępna z poziomu terenu, a wewnątrz zamontowano windy dla przewozu osób z niepełnosprawnością. W rejonie foyer znajdują się dwie windy, zapewniające osobom z niepełnosprawnością dostęp na kondygnację podziemną, gdzie zlokalizowana jest sala wystawiennicza, szatnie i toalety. Windami można dostać się także na wyższe kondygnacje z pomieszczeniami użytkowymi. Jedna z garderób indywidualnych na piętrze została zaprojektowana z uwzględnieniem wymagań dostępności dla osób z niepełnosprawnością. Widownia dostępna jest z holu wejściowego poprzez zaprojektowany w centralnej części korytarz o nachylonej posadzce.

W ramach projektu Teatr zatrudnił do obsługi widzów dorosłe osoby z zespołem Downa.

Obiekt zabytkowy

EUROPEUM – Ośrodek Kultury Europejskiej (Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie)

Za modelowy przykład modernizacji obiektu zabytkowego, przy której wzięto pod uwagę potrzeby osób z niepełnosprawnością oraz za sukcesywne działania Muzeum Narodowego w Krakowie zmierzające do udostępnienia oferty muzealnej jak najszerszej grupie odwiedzających.

Osiągnięciem Europeum jest wprowadzenie do zabytkowej przestrzeni budynku nowoczesnych rozwiązań, umożliwiających swobodne zwiedzania osobom z niepełnosprawnością. Na chodniku przy wejściu do Europeum zbudowana została wygodna pochylnia niwelująca próg do budynku. Lady recepcji, szatni oraz sklepu muzealnego pozwalają na swobodny dostęp osobie na wózku. Przejścia pomiędzy salami są bezprogowe, a na szklanych drzwiach umieszczono dla bezpieczeństwa naklejki z wzorami lub logotypami. W toaletach dla osób z niepełnosprawnością wszelkie uchwyty i przyciski są wygodne także dla osób ze spastycznością rąk. Muzeum zakupiło również wyposażenie, które zwiększa dostępność, zabezpiecza przestrzeń oraz wzbogaca ofertę edukacyjną dla osób niewidomych i niedowidzących:

• oznakowanie przestrzeni w systemie Via Dot
• metkownica do oznaczeń Braillem
• drukarka do druku wypukłego
• folie powiększające do wypożyczenia przez widzów.

Szczególną atrakcją dla osób niewidomych jest atlas Europy zawierający wypukłe grafiki zabytków, dzięki czemu osoba niewidoma może sobie wyobrazić ich wygląd. Muzeum zadbało także o potrzeby osób Głuchych, umożliwiając (po wcześniejszym umówieniu się) zwiedzenie ekspozycji z tłumaczem języka migowego.

Europeum we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji uruchomiło program stażowy osób z niepełnosprawnośćią, pierwsza rozpoczęła staż 29 października 2013 roku.

Obiekt zabytkowy – wyróżnienie

EC1 Łódź – Miasto Kultury

Za tytaniczny wysiłek włożony w przekształcenie budynku byłej elektrociepłowni w obiekt o wysokich walorach estetycznych i kulturalnych, uwzględniający potrzeby osób z niepełnosprawnością.

Jury doceniło dbałość inwestorów i architektów o zaspokojenie potrzeb maksymalnie wielu grup użytkowników, w tym osób z różnymi niepełnosprawnościami, rodziców z małymi dziećmi, osób starszych.

Cały obiekt wyposażony jest w płyty wskaźnikowe, eksponaty można oglądać metodą dotykową, a na tablicach informacyjnych zastosowano kontrast i powiększony font. Osoby Głuche mogą korzystać z wideotłumaczy na język migowy. Zadbano także o wygodne miejsca odpoczynku (ławki i fotele) oraz bezkolizyjną komunikację: zastosowano bezprogową nawierzchnię, szerokie drzwi i windy.

Organizatorzy dziękują wszystkim partnerom Konkursu, w szczególności partnerowi strategicznemu, WSPÓLNIE – Fundacji LafargeHolcim.

Zapraszamy do udziału w 4. konkursie „Lider Dostępności”. Na zgłoszenia czekamy do 25 marca 2019 roku. Warunki uczestnictwa oraz karta zgłoszenia do pobrania ze strony integracja.org.

Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy
w roku 100-lecia Odzyskania Niepodległości 1918-2018

Organizator

Współorganizator

Partner strategiczny

Partner instytucjonalny

 
Projekt współfinansowany ze środków PFRON

Patronat medialny