Specjalny zasiłek opiekuńczy na mamę?

Witam, mam następujące zapytanie: moja mama ma 74 lata, jest emerytką, która ma wydane w 1999 roku orzeczenie lekarza ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji. Orzeczenie jest wydane bezterminowo. Ojciec mój (mąż mamy) żyje i ma 76 lat, jest emerytem i leczy się na cukrzycę. Czy ja mogę starać się o specjalny zasiłek opiekuńczy w tut. OPS? Czy tylko ojciec może być opiekunem? I czy to zaświadczenie zastępuje orzeczenie o niepełnosprawności? Dziękuję za odpowiedź. Z poważaniem

Szanowna Pani,

zgodnie z art. 16a Ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 oraz z 2016 r. poz. 406 i 1271) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:

1. nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
2. rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej

– w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dzieci też mogą być zobowiązane do alimentacji swoich rodziców, dlatego może Pani spróbować złożyć wniosek o przyznanie Pani świadczenia, w szczególności jeżeli z sytuacji rodzinnej wynika, że powinna Pani alimentować swoją Matkę, ze względu na trudną sytuację finansową rodziców, a Ojciec nie jest w stanie opiekować się Żoną (czyli Pani Matką).

Natomiast zgodnie z art. 3 pkt 21 w/w ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o znacznym stopniu niepełnosprawności – oznacza to:

1. niepełnosprawność w stopniu znacznym w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
2. całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
3. stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji albo trwałą lub okresową całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji, orzeczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu uzyskania świadczeń określonych w tych przepisach,
4. posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów,
5. niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik