Opiekun niesamodzielnego ojca walczy o świadczenie pielęgnacyjne. Wspiera go Rzecznik Praw Obywatelskich

Pan Mirosław sprawuje opiekę nad swoim osiemdziesięcioletnim ojcem, który od ośmiu lat ma orzeczoną niepełnosprawność. W zeszłym roku pan Mirosław wystąpił o przyznanie mu z tytułu opieki świadczenia pielęgnacyjnego i otrzymał decyzję odmowną. Powód? Niepełnosprawność ojca pana Mirosława powstała po 25. roku życia. W tej sprawie interweniuje Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO).

Sytuacja z jaką zmaga się pan Mirosław jest dramatyczna. By zająć się swoim niesamodzielnym ojcem, musiał zrezygnować z prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Niestety pieniądze, które otrzymuje jako opiekun – w żaden sposób nie wystarczaja na zaspokojenie podstawowych potrzeb.

Podział opiekunów – niezgodny z konstytucją

Obecnie opiekunom osób z niepełnosprawnością przysługują dwa rodzaje świadczeń, w zależności od tego, w jakim wieku powstała niepełnosprawność podopiecznego. Opiekunowie osób, u których niepełnosprawność powstała przed 25 rokiem życia, otrzymują świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 1406 złotych. Pozostali – zasiłek w wysokości 520 zł. Ten podział opiekunów został uznany za niezgodny z konstytucją przez Trybunał Konstytucyjny w 2014 roku. Jak do tej pory jednak wyrok trybunału nie został wykonany. Tymczasem, coraz więcej opiekunów osób dorosłych zaskarża decyzję o nieprzyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego i wygrywa sprawy w sądzie. W ich ślady poszedł pan Mirosław, który zgłosił swój problem do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

W tym wypadku kolegium powołało się na... nie wyrok Trybunału Konstytucyjnego, a niekonstytucyjne przepisy. To rozstrzygnięcie pan Mirosław zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

RPO: konsekwencje błędnego prawa przerzucone na obywatela

Do skargi pana Mirosława przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich, dr Adam Bodnar. Zdaniem Rzecznika, działania podejmowane w toku postępowania były niezgodne z prawem, gdyż nie uwzględniały niekonstytucyjności dzielenia opiekunów, którą wskazał Trybunał Konstytucyjny.

„Pomimo upływu ponad 2 lat od ogłoszenia orzeczenia Trybunału nie zostały skutecznie podjęte działania legislacyjne, eliminujące stan niekonstytucyjności zakwestionowanej przez Trybunał Konstytucyjny normy prawnej” – czytamy w opinii prawnej wydanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich. – „W praktyce oznacza to, że konsekwencje błędów legislatora zostały przerzucone w całości na obywatela. Na taki stan rzeczy w demokratycznym państwie prawa nie może być zgody” – wyjaśnia dr Adam Bodnar.

Całą opinię prawną na temat sprawy pana Mirosława można znaleźć na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich.