Dyscypliny Rio 2016: boccia

26.07.2016

Autor: Adrian Lipiński, fot. arch. Polskiego Związku Bocci Niepełnosprawnych

Portugalczyk stara się ustawić bilę w rynnie, która jest ustawiana przez asystenta. | Zadaniem asystenta jest odpowiednie ustawienie „rynny”, tak, by zawodnik mógł ruchem głowy zrzucić bilę.

Boccia wywodzi się od gry w bule, a w wersji paraolimpijskiej przeznaczona jest głównie dla zawodników z mózgowym porażaniem dziecięcym, ale także z osobami z innymi dysfunkcjami ruchowymi. Na igrzyskach paraolimpijskich dyscyplina ta pojawiła się po raz pierwszy w 1984 roku w Nowym Jorku/Stoke Mandeville.

Rozdano wówczas pięć kompletów medali, po dwa dla kobiet i mężczyzn oraz jeden w rywalizacji mieszanej. Obecny program tej konkurencji zadebiutował w Atenach. W 2004 r. sportowcy walczyli w siedmiu konkurencjach – czterech indywidualnych, dwóch w parach i jednej drużynowej.

Zasady bocci osób z niepełnosprawnością

Istnieje siedem rodzajów rozgrywek. W każdej mogą brać udział uczestnicy obu płci:

indywidualne dla zawodników sklasyfikowanych w kat. BC 1, BC 2, BC 3, BC 4,
w parach dla zawodników sklasyfikowanych w kat. BC 3, BC 4,
drużynowe dla zawodników sklasyfikowanych w kat. BC 1 i BC 2.

Celem graczy jest umieszczenie bil własnego koloru jak najbliżej bili białej (zwanej „jack”), która wyrzucana jest na boisko na początku gry przez któregoś z zawodników. Bile używane przez graczy są w dwóch kolorach: czerwonym i niebieskim.

Gracze dysponują 12 kulami, tzw. bilami (po sześć w każdym z kolorów), którymi rzucają w kolejności uzależnionej od układu bil jaki w danym momencie jest na boisku. Zachowują przy tym zasadę, że w danym momencie rzuca zawodnik, para lub drużyna, której bila bądź bile znajdują się w większej odległości od „jacka” niż jakakolwiek bila przeciwnika znajdująca się na boisku. Można wybijać bile przeciwnika. Po wyrzuceniu ostatniej bili sędzia oblicza wynik. Wynik punktowy jest sumą bil jednego koloru znajdujących się bliżej „jacka” niż jakakolwiek inna bila drużyny przeciwnej. Każda bila znajdująca się bliżej „jacka” niż jakakolwiek bila przeciwnika jest warta 1 punkt.

Podczas Igrzysk Paraolimpijskich gra toczy się na boisku o wymiarach 12,5 x 6 m. Gracze używają bil ważących 275 g. Rywalizacja indywidualna oraz w parach składa się z czterech rund, zaś zespołowo gra się sześć rund. W razie czego przeprowadza się dogrywkę.

Zawodnik na wózku nachylony nad podłogą, by rzucić bilę

Kategorie niepełnosprawności w bocci

BC 1 – porażenie czterokończynowe, obejmujące osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich. Zawodnicy tej klasy mogą korzystać z pomocy jednego asystenta, pomaga on w ustawieniu i ustabilizowaniu krzesła zawodnika, podaje bile. Asystent znajduje się poza polem rzutu.
BC 2 – porażenie czterokończynowe, obejmujące osoby poruszające się za pomocą wózków inwalidzkich, jednak odpychające się nogami. W tej kategorii zawodnicy nie mogą korzystać z pomocy asystenta, zaś sędziego mogą prosić jedynie o pomoc w podniesieniu przypadkowo upuszczonej bili i wejściu na boisko.
BC 3 – przeznaczona dla zawodników z najpoważniejszą niepełnosprawnością ruchową – czterokończynową, będącą często wynikiem dziecięcego porażenia mózgowego, korzystających z wózków elektrycznych lub pomocy asystentów przy poruszaniu się na wózkach. Zawodnicy mają osłabione funkcjonowanie mięśni dłoni – brak zdolności chwytu. Sportowcy korzystają z pomocy asystentów oraz sprzętu wspomagającego – rynny.
BC 4 – inne schorzenia, takie jak dystrofie mięśniowe (zanik mięśni), tetraplegia (paraliż czterokończynowy na skutek uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym), połączone ze słabą kontrolą tułowia. W trakcie gry zawodnik musi zdecydować, czy używać będzie kończyn górnych, czy dolnych do wyrzucania bili. Zawodnicy nie mogą korzystać z pomocy asystenta oraz pomocy sędziego w wejściu na boisku lub podaniu bili.

Polskie sukcesy

Na igrzyskach paraolimpijskich jeszcze nie oglądaliśmy naszych reprezentantów, w Rio również ich zabraknie. Biało-czerwoni już jednak przygotowują się do igrzysk w Tokio w 2020 r.. W naszym kraju Polska Federacja Bocci, a nasza kadra coraz śmielej prezentują się na arenie międzynarodowej. Za cztery lata istnieje duża szansa, że ta rubryka będzie o wiele bogatsza. Nasi reprezentanci w tej dyscyplinie mogą szlifować swoje umiejętności w Polskiej Lidze Bocci, organizowanej przez Związek Stowarzyszeń „Polska Federacja Bocci Niepełnosprawnych”.

Czy wiesz, że...

Boccia wyparła na igrzyskach paraolimpijskich angielską grę w kule, zwaną lawn bowls. Dycyplina ta rozgrywana była w latach 1968-1984 oraz powróciła na jedne igrzyska – w Atlancie w 1996 r.