Praca w godzinach nocnych
Witam serdecznie. Zostałem zatrudniony jako pracownik ochrony na pełnym etacie z wynagrodzeniem 1850 PLN brutto, dodam, iż posiadam orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. W kwocie, o której wspomniałem, zawarta jest kwota: a) płaca zasadnicza 1680/mies. brutto; b) ryczałt za pracę w porze nocnej 170 PLN brutto. Co, jak widać, daje kwotę, która stanowi owo najniższe wynagrodzenie. Czy zabieg taki jest zgodny z Kodeksem Pracy? Czy pracodawca może w ten sposób obniżać koszty wynagrodzenia za pracę?
Szanowny Panie,
Praca w porze nocnej stwarza dla pracownika większe zagrożenie, jest również bardziej uciążliwa. Z uwagi na powyższe obciążenia, te są rekompensowane poprzez dodatkowe wynagrodzenie, które zgodnie z przepisami przysługuje wszystkim pracownikom wykonującym pracę w porze nocnej.
Jak stanowi art. 1518 par. 1 ustawy Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 z późn. zm.), pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę takiej pracy w wysokości 20 proc. stawki godzinowej, wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów (Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, Dz.U. 2015.2008). Konkretna wysokość wynagrodzenia za jedną godzinę pracy nocnej jest uzależniona od liczby godzin, do przepracowania których pracownik jest obowiązany w danym miesiącu.
W myśl art. 1518 par. 2, w stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale, poza zakładem pracy wspomniany powyżej dodatek może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Ryczałt może być przyznany tylko pod określonymi warunkami. Krąg pracowników uprawnionych do otrzymania tego świadczenia jest ograniczony. Ryczałt za pracę w porze nocnej może zastąpić dodatek nocny wyłącznie w przypadku pracowników wykonujących stale pracę w porze nocnej poza zakładem pracy. Przy czym pracodawca powinien ustalić jego wysokość odpowiednio do przewidywanego wymiaru pracy w godzinach nocnych.
W aktualnym stanie prawnym dodatek za pracę w porze nocnej może być włączony do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Może to prowadzić do nierównego traktowania pracowników, gdy pracownik zatrudniony za wynagrodzenie równe minimalnemu wynagrodzeniu za pracę jest zatrudniony w porze nocnej, a przysługujący mu dodatek za pracę w porze nocnej jest włączany do tego wynagrodzenia. Na podstawie art. 6 ust 4 i 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się składniki wynagrodzenia i inne świadczenia, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z wyjątkiem: nagrody jubileuszowej, odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.
Wskazany powyżej katalog nie został do tej pory zmieniony poprzez dodanie do niego dodatku za pracę w porze nocnej, przez co dodatek/ryczałt za pracę w porze nocnej może być wliczany do minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Z poważaniem,
dr Michał Urban, radca prawny