Podjęcie pracy przy znacznym stopniu

Witam, mam pytanie, jeżeli partner ma stopień znaczny niepełnosprawności, to czy może podąć pracę?

Szanowna Pani,

W kontekście podejmowania pracy przez osobę z niepełnosprawnością w stopniu znacznym, należy zauważyć, iż art. 65.1 Konstytucji RP stanowi wprost, że każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki od tej zasady określić może jedynie ustawa. Natomiast w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, która przyjęta została przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 13 grudnia 2006 roku, a rząd Polski podpisał ją 20 marca 2007 r. i ratyfikowana została 6 września 2012 r., w artykule 27 „Praca i zatrudnienie”, jest stwierdzone, że Państwa Strony uznają prawo osób niepełnosprawnych do pracy, na zasadzie równości z innymi osobami; obejmuje to prawo do możliwości zarabiania na życie poprzez pracę swobodnie wybraną lub przyjętą na rynku pracy oraz w otwartym, integracyjnym i dostępnym dla osób niepełnosprawnych środowisku pracy. Również ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy w art. 10 § 1 stanowi, że każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy.

Szczególne uregulowania dotyczące kwestii podejmowania zatrudnienia przez osoby z niepełnosprawnością zawiera natomiast ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z art. 4 ust. 5 ww. ustawy, zaliczenie osoby do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach: przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub zatrudnienia jej w formie telepracy.

Zapisy tego artykułu tworzą więc generalną zasadę, zgodnie z którą osoby z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności mają pełną swobodę w podejmowaniu zatrudnienia na rynku pracy. Osoby z umiarkowanym lub ze znacznym stopniem niepełnosprawności bez żadnych ograniczeń mogą podjąć pracę na chronionym rynku pracy. Aby osoba z umiarkowanym lub ze znacznym stopniem niepełnosprawności mogła podjąć pracę na tzw. otwartym rynku pracy, wystarczy tylko, aby pracodawca przystosował stanowisko pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub zatrudnił ją w formie telepracy.

Należy jednakże podkreślić, iż o tym, czy na danym konkretnym stanowisku będzie mogła pracować konkretna osoba z niepełnosprawnością, zadecyduje lekarz medycyny pracy.

Z poważaniem,

dr Michał Urban, radca prawny