Audiodeskrypcja w Bródnowskim Parku Rzeźby

Rzeźba w Parku Bródnowskim jest całkowicie niewidoczna; składa się z trzech idealnie okrągłych dołów – o głębokości 1,5 m i szerokości 2 m – wykopanych latem 2014 roku na dwóch parkowych łąkach. Na dnie dołów ułożono warstwę rozbitych chińskich naczyń – to fragment audiodeskrypcji niezwykłej rzeźby „Do odnalezienia” autorstwa chińskiego artysty Ai Weiweia, znajdującej się w prowadzonym przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MSN) Parku Rzeźby na Bródnie.

Dzięki udostępnionej na stronie MSN audiodeskrypcji ze znajdującymi się w Parku dziełami sztuki będą mogły zapoznać się również osoby niewidome.

Park Rzeźby na Bródnie powstał w 2009 roku jako wspólna inicjatywa artysty Pawła Althamera, Urzędu Dzielnicy Targówek i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Znajdujące się w nim rzeźby są często bardzo dalekie od tradycyjnego pojmowania sztuki. Jedną z głównych idei Parku jest to, by sztuka stała się elementem przestrzeni miejskiej, a nie jedynie eksponatem za szybą, i by była dostępna dla wszystkich. W związku z tym dla muzealników oczywiste było, że rzeźby znajdujące się w Parku powinny być wzbogacone o audiodeskrypcję dla osób z dysfunkcją wzroku. 

Muzeum bez barier

Audiodeskrypcja Parku Rzeźb jest jednym z owoców dyskusji dot. udostępniania przestrzennych dzieł sztuki przez dotyk, zorganizowanej w listopadzie 2012 roku  przez Narodową Galerię Sztuki Zachęta i Fundację  Kultury bez Barier. W dyskusji uczestniczyła Marta Skowrońska z działu edukacji Muzeum.

– Po spotkaniu napisałam do Roberta Więckowskiego i Anny Żórawskiej z Fundacji Kultury bez Barier, by spytać o możliwe formy współpracy, wsparcie szkoleniowe i merytoryczne – wspomina Skowrońska. – Mimo że posiadamy własną kolekcję sztuki współczesnej (obecnie ok. 300 obiektów), nie mamy jeszcze przestrzeni wystawowej do stałej jej ekspozycji, dlatego uwagę Fundacji zwróciliśmy na Park Rzeźby na Bródnie – dodaje pani Marta.

Wówczas to właśnie rozpoczęła się współpraca Fundacji z Muzeum, której owocem jest właśnie audiodeskrypcja Parku Rzeźby na Bródnie.

Dzieło Bogny Olszewskiej

Skowrońska zaznacza, że  bardzo ważna w tej historii jest postać zmarłej w tym roku Bogny Olszewskiej – wtedy jeszcze stażystki tworzącego się działu edukacji, później przewodniczki, aż w końcu – asystentki Sebastiana Cichockiego, wicedyrektora ds. programowych i kuratora Parku Rzeźby na Bródnie.

– Bogna jako jedyna w zespole Muzeum miała już dużą wiedzę i doświadczenie w temacie dostępności. Była jedną z niewielu aktywnych audiodeskryptorek w Warszawie. Współpracowała z Fundacją Kultury bez Barier, zanim ja poznałam Roberta i Annę – wspomina Skowrońska. 

Bogna została poproszona o przygotowanie  audiodeskrypcji dla Parku Rzeźby. Skrypt powstał latem 2013 roku (tekst konsultowany był z Robertem Więckowskim z Fundacji, a konsultacji merytorycznej udzielił Sebastian Cichocki), jesienią zaś, w ramach pierwszego Tygodnia Kultury bez Barier, odbył się pierwszy spacer z audiodeskrypcją. To był początek pracy nad udostępnianiem programu Muzeum.

MSN i Fundacji Kultury Bez Barier przygotowały także audiodeskrypcję wystawy Marii Bartuszovej, warsztaty dla dzieci i młodzieży z dysfunkcją wzroku, aplikację dla osób niesłyszących oraz seria improwizacji muzycznych inspirowanych twórczością
Bartuszovej.

Ponadto pracownicy MSN szkoleni są przez grupę animatorów i edukatorów by mogli kontynuować rozpoczętą przez Bognę Olszewską pracę nad dostępnością MSN.

W tej chwili osoby niewidome mogą korzystać z audiodeskrypcji za pomocą strony internetowej. Docelowo ma ona być też dostępna bezpośrednio na terenie Parku.