Mniej pieniędzy z PFRON dla samorządów

O połowę mniej środków niż w tym roku przewidziano w budżecie PFRON na 2015 r. na program Aktywny Samorząd, realizowany przez samorządy terytorialne. Mniej środków Fundusz planuje przeznaczyć także na program wyrównywania różnic między regionami. 21 października 2014 r. prezes PFRON, Teresa Hernik, przedstawiła sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny budżet Funduszu na przyszły rok.

Na Aktywny Samorząd w tym roku przeznaczono 141 mln zł, w przyszłym ma to zaś być 74 mln zł. Środki przeznaczone na ten program płyną z tzw. programów Rady Nadzorczej PFRON i przeznaczane są na zadania fakultatywne samorządów.

- Beneficjentem niższych przychodów z Funduszu są jednostki terytorialne. W przypadku obniżenia nakładów na Aktywny Samorząd oznacza to, że w praktyce będziemy musieli zrezygnować ze wsparcia niepełnosprawnych studentów albo ograniczyć je znacząco, bo połowa tych środków trafiała do nich. Druga połowa to wózki elektryczne, protezy, komputery, dostosowanie samochodów. Udało się uruchomić kilka ważnych form wsparcia i przekonać powiaty, że to tam właśnie trafiają beneficjenci – argumentował na posiedzeniu sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Marek Wójcik ze Związku Powiatów Polskich.

Zwrócił również uwagę na fakt, że o połowę środków mniej niż w tym roku na wyrównywanie różnic między regionami, czyli 40 mln zł, znacznie utrudni realizację zadań w tym zakresie.

- W 2013 r. 46 mln zł przeznaczono na zakup busów, gimbusów i innych pojazdów, a w przyszłym roku 40 mln ma wystarczyć na te zadania i jeszcze na przykład na likwidację barier – mówił Marek Wójcik.

Podkreślił, że samorządy dokładają także do warsztatów terapii zajęciowej, na które nakłady nie zwiększyły się od sześciu lat.

Czy samorządy się dokładają?

Do głosu przedstawiciela powiatów przyłączył się poseł Krzysztof Michałkiewicz (PiS), który podkreślił, że środków jest za mało na wykonanie zadań, którymi zostały obarczone samorządy. Zdaniem posła Stanisława Szweda (PiS) konieczne jest zwiększenie dofinansowania do PFRON z budżetu państwa. Do tego głosu przyłączyli się także obecni na posiedzeniu komisji przedstawiciele organizacji pozarządowych.

Poseł Sławomir Piechota, przewodniczący sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny podkreślił, że PFRON nie jest jedynym źródłem finansowania potrzeb osób z niepełnosprawnością.

– Trzeba pamiętać o tym, że Fundusz powstał po to, by wspierać zatrudnienie osób niepełnosprawnych, a mając wolne środki zaczął wspierać inne działania. Pytanie jest też takie, na ile samorządy dokładają do tych pieniędzy z PFRON, bo moje doświadczenie z województwa śląskiego jest takie, że coraz bardziej ograniczają one dofinansowanie tylko do tych pieniędzy z Funduszu – mówił poseł Piechota. Przypomniał także o wpływach z 1 proc., które w zeszłym roku wyniosły pół miliarda zł. – Są powody, dla których warto podziękować ministrowi finansów, że dotacja z budżetu państwa jest stała – 745 mln zł - bo w innych dziedzinach jest on zmuszony zamrażać wydatki i zmniejszać dofinansowanie – dodał.

- Skroiliśmy budżet na miarę możliwości. Rzeczywiście, w ramach programu Aktywny Samorząd jest połowa środków, które były w poprzednim okresie planowania. Chcemy zostawić program Student, ale musimy zastanowić się nad innymi wydatkami, na dublowanie których z NFZ zwraca nam uwagę NIK, czyli dofinansowanie do sprzętu rehabilitacyjnego i przedmiotów ortopedycznych – powiedziała Teresa Hernik, prezes PFRON.

W zeszłym roku na ten ostatni cel Fundusz przeznaczył 109 mln zł, a w dwóch kwartałach tego roku już 89 mln zł.

Rynek pracy się zmienia

Kwestią podlegającą obecnie analizom w Funduszu są ulgi dla pracodawców.

- Pieniądze, które nie wpływają do PFRON z tego tytułu, to 55 mln zł miesięcznie. Być może warto zostawić je tylko w zakładach pracy chronionej – powiedziała prezes PFRON.

Potwierdziła także, że zauważalny jest spadek liczby zakładów pracy chronionej z 1405 w 2013 r. do 1292.

- Wzrasta jednak liczba pracowników na otwartym rynku pracy oraz liczba pracodawców, którzy ich zatrudniają. Zmiana była widoczna w kwietniu, ale teraz już jesteśmy w „odbiciu” – powiedziała Teresa Hernik.

Obecnie zatrudnionych jest 243 tys. osób z niepełnosprawnością. Według prezes Funduszu, nie ma fali zwolnień pracowników z niepełnosprawnością, a osoby z zpchr przechodzą do innej formy zatrudnienia, nie tracąc go całkowicie.

Samorządy mają dostać w przyszłym roku 880 mln 400 tys. zł w ramach tzw. przelewów redystrybucyjnych, czyli wydatków na zadania z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej; są to zadania własne samorządów.

Przychody PFRON w 2015 r. zaplanowano na poziomie 4 mld 584 mln 719 tys. zł, co jest równe z wykonaniem przewidywanym w tym roku. Dotacja z budżetowu państwa stanowi 745 mln 360 tys. zł, a środki otrzymane z UE to 46 mln 900 tys. zł. Wpłaty z zakładów pracy to 3 mld 620 mln 399 tys.zł. Wydatki Funduszu zaplanowano w 2015 r. na 4 mld 808 mln 947 tys. zł. Dofinansowanie do zatrudnienia osób z niepełnosprawnością ma wynieść 3 mld 20 mln zł. Planowany stan Funduszu na koniec 2015 r. to 133 mln 165 tys zł.

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny zarekomendowała przyjęcie budżetu PFRON na rok 2015, przy założeniu, że konieczna jest debata o celach i zadaniach Funduszu w komisji w najbliższym czasie.