Mistrzowie dobrych rozwiązań - wyniki konkursu Warszawa bez barier 2006

Kiedy Warszawa będzie dostępna? Dlaczego nie dostosowano remontowanego akurat urzędu? Kiedy gmina zainstaluje windę przy kładce? Dlaczego miasto wciąż kupuje wysokopodłogowe autobusy? Takie pytania regularnie zadają nam czytelnicy „Integracji”.

Niedawno zadał je także Michał, który od siedmiu lat porusza się na wózku inwalidzkim. Słusznie dziwi się, jak to możliwe, żeby miasto, oddając nową stację metra „Marymont” w Warszawie, zapomniało w tak ważnym punkcie komunikacyjnym o windzie, która pozwoli osobom niepełnosprawnym dostać się na przystanki tramwajowe. Kolejna, trzecia już edycja konkursu architektonicznego „Warszawa bez barier” pokazuje, że wzrasta liczba instytucji i firm prywatnych, którym zależy na tym, aby wszyscy mieszkańcy mogli korzystać z ich obiektów. Z drugiej strony wciąż należą oni do mniejszości, a przed miastem nadal stoi wiele wyzwań, jeśli chce uchodzić ono za metropolię europejskiego formatu. Integracja wspólnie z Urzędem m.st. Warszawy od trzech lat organizuje konkurs mający na celu promowanie i nagradzanie osób, inwestorów i instytucji dbających o dostępność miasta dla osób niepełnosprawnych. Wśród 12 obiektów zgłoszonych do tej edycji konkursu znalazły się urzędy, przychodnie, obiekty mieszkalne, dom pomocy społecznej, apteka, poczta, kilka budynków Uniwersytetu Warszawskiego, a także oficyna wydawnicza i stacja metra. Spośród nich jury konkursu nagrodziło i wyróżniło cztery najciekawsze prace. Dla autorów najlepiej opracowanych zgłoszeń Urząd Miasta ufundował nagrody pieniężne w wysokości 3 tys. zł.

Nagrodzeni
Trzynastoosobowe jury przyznało dwie główne nagrody i dwa wyróżnienia w następujących kategoriach:

1. Obiekt użyteczności publicznej
Główna nagroda: Urząd dzielnicy Praga Północ, ul. Kłopotowskiego 15
Wyróżnienie: Uniwersytet Warszawski, budynek Collegium Iuridicum III Wydział Prawa i Administracji UW, ul. Oboźna 6/8

2. Obiekt mieszkalny
Główna nagroda: „Osiedle Zawiszy”, Budimex Nieruchomości Inwestycja Sp. z o.o., ul. Stawki 40
Wyróżnienie: Dom Pomocy Społecznej „Budowlani”, ul. Elekcyjna 6

„Osiedle Zawiszy” - główna nagroda w kategorii „Obiekt mieszkalny”

To małe kameralne osiedle, składające się z czterech budynków mieszkalnych z 414 mieszkaniami, zbudowano rok temu. Wśród mieszkańców osiedla są osoby niepełnosprawne. Dzięki dużej ilości zieleni między blokami, dwóm placom zabaw, a także niewielkiemu kanałowi wodnemu, przebiegającemu wzdłuż bloków i zakończonemu fontanną, udało się stworzyć na osiedlu klimat spokojnego i przytulnego miejsca, do którego z przyjemnością wraca się po pracy i zajęciach w szkole. Wszystkie mieszkania mają balkony lub tarasy, a te położone na parterze - ogródki. Cały teren jest ogrodzony.

Jakość wind na tak małym osiedlu wzbudza podziw. Wszystkie mają drzwi o szerokości 90 cm, poręcze w środku, odpowiednio podświetlone i rozmieszczone przyciski, a także podłogę wyłożoną gumową krążkową wykładziną zapewniającą stabilność. Najniższą kondygnacją, na której zatrzymuje się winda, są podziemne garaże, nie ma też żadnego problemu z dostaniem się na poszczególne piętra budynku. Miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych we wszystkich garażach mają większy metraż, ułatwiający swobodne wsiadanie i wysiadanie z pojazdu.

Drzwi garażowe otwierane są zdalnie, nie ma więc potrzeby opuszczania samochodu. Osoby mające trudności w poruszaniu się dostaną się do wszystkich budynków, garażów i placów zabaw, nie natrafiając na choćby jeden stopień schodów. Swobodne poruszanie ułatwiają również alejki, których minimalna szerokość wynosi 2,5 m, także wewnątrz budynków. Przy większości wejść do klatek nie ma pochylni, ponieważ zachowano jeden poziom. W trzech klatkach, gdzie przed wejściem są schody, zainstalowano elektryczne platformy sterowane elektronicznie. Ponadto wszystkie drzwi otwierają się i zamykają automatycznie oraz mają blokady umożliwiające zatrzymanie otwartego skrzydła drzwi. Wszystkie włączniki światła są na jednym obniżonym poziomie - 140 cm, a uchwyty na wysokości 95 cm.

Urząd Dzielnicy Praga Północ - główna nagroda w kategorii „Obiekt użyteczności publicznej”

Urzędy dzielnicowe to obok miejskich ośrodków pomocy społecznej najważniejsze miejsca, do których osoby niepełnosprawne udają się, aby załatwiać swoje sprawy. Praski urząd dzielnicowy zbudowano w latach 60. i jak wiele obiektów z tego okresu wręcz naszpikowany był barierami. Urząd zaczęto sukcesywnie dostosowywać i dziś może być przykładem dla innych tego typu obiektów, wybudowanych kilkadziesiąt lat temu.
- Któregoś dnia postanowiłem zaryzykować i sam załatwić pewne sprawy w urzędzie - mówi Krzysztof Kaperczak, poruszający się na wózku inwalidzkim mieszkaniec północnej Pragi. - Ku mojemu zaskoczeniu budynek okazał się całkowicie dostosowany, dzięki czemu mogłem samodzielnie wszystko załatwić. Dlatego postanowiłem zgłosić go do konkursu „Warszawa bez barier”.

Do urzędu prowadzi szeroki chodnik wyłożony nową płaską kostką betonową. Droga do schodów, jak i do pochylni wolna jest od barier, a spadek poziomów jest łagodny i nie stanowi trudności dla osób mających problemy z poruszaniem się. Na podkreślenie zasługuje także wyznaczenie miejsca parkingowego dla klientów niepełnosprawnych najbliżej drzwi wejściowych i obniżenie krawężnika. Ponieważ drzwi do urzędu znajdują się na wysokim parterze, prowadząca do nich pochylnia została wydłużona i „złamana” w jednym miejscu, aby zachować niewielki kąt nachylenia. Nawierzchnia pochylni (jak i schodów) jest antypoślizgowa. Do urzędu można wejść drzwiami obrotowymi lub uchylnymi, znajdującymi się obok nich. Wewnątrz, na środku holu umieszczono pierwszy punkt informacyjny, kierujący osoby do odpowiednich wydziałów. Wszystkie wejścia pozbawione są progów. W holu Wydziału Obsługi Mieszkańców (WOM) znajduje się stanowisko informacji komputerowej, umożliwiające zainteresowanym samodzielne znalezienie informacji, a także kilka stojaków z różnymi potrzebnymi formularzami. Osoby niepełnosprawne obsługiwane są poza kolejnością, lecz w urzędzie nie przewidziano dla nich specjalnie wydzielonego, przystosowanego stanowiska. Wszystkie stanowiska - a jest ich ok. 10 - są obniżone i dostosowane do obsługi klientów z pozycji siedzącej, a więc także osób poruszających się na wózkach i ludzi o niskim wzroście. W sali WOM przygotowano też osobne pomieszczenie dla osób, które z różnych względów krępują się i nie chcą być obsługiwane w głównym holu. Prażanie niesłyszący i niedosłyszący nie muszą przychodzić do urzędu z tłumaczem, ponieważ jeden z pracowników posługuje się także językiem migowym.
W urzędzie znajdują się dwie windy, a także w pełni dostosowana toaleta. Do mieszkańców, którzy z powodu choroby bądź znacznej niepełnosprawności nie mogą osobiście przybyć na miejsce, urząd wysyła pracownika, który dopełni wszystkich formalności w domu petenta.

III edycja konkursu Warszawa bez barier jest dla mnie bardzo ważna z tego względu, że potwierdziła, choćby na przykładzie „Osiedle Zawisza”, że inwestorzy dostrzegają potrzeby osób niepełnosprawnych i rozumieją, że rozwiązania stosowane dla nich faktycznie przydatne są wszystkim mieszkańcom. Dumny jestem szczególnie z wyróżnienia Urzędu Dzielnicowego Praga Północ, którego budynek znakomicie został dostosowany pomimo swego wiekowego charakteru. Sam konkurs jest bardzo ważny, ponieważ pokazuje, że w rozwiązaniach architektonicznych pogodzić można potrzeby wszystkich obywateli. Jest to na pewno przykład dla innych.
Paweł Wypych, koordynator m.st. Warszawy

Uniwersytet Warszawski, budynek III Wydział Prawa i Administracji UW - wyróżnienie w kategorii „Obiekt użyteczności publicznej”

Dom Pomocy Społecznej „Budowlani” - wyróżnienie w kategorii "Obiekt mieszkalny"